Gezien: Leviathan van Anish Kapoor
Waar: Grand Palais, Parijs, Frankrijk
Nog tot: 23 juni 2011
Waar tot voor kort Christo voor ons de keizer van het grote gebaar was is deze titel wat ons betreft nu op Anish Kapoor overgegaan.
Deze Indiase kunstenaar heeft namelijk een prachtig werk in het Grand Palais in Parijs gemaakt in het kader van de jaarlijkse Monumenta tentoonstelling. Hij treed hiermee in de voetstappen van een aantal andere illustere kunstenaars zoals Serra, Kiefer en Boltanski die in eerdere edities deze mooie maar oh zo moeilijke locatie met hun werk hebben mogen vullen.
En een groot gebaar is het geworden. Het begint al bij de entree waarbij je – na het betreden van het Grand Palais – naar een draaideur geleid wordt waarna je in een donkere ruimte binnen komt. Je staat dan ineens oog in oog met wat op het eerste gezicht misschien nog het meeste op een gigantisch soort SF-landschap lijkt en dat zich door het formaat en de vorm aan je directe waarneming onttrekt. Het blijkt dat je in het hart van het werk staat dat uit een aantal gigantische ‘ballonnen’ bestaat die in de glazen hal van het Grand Palais liggen. En omdat de « balonnen » van een roodkleurig flinterdun rubber vervaardigd zijn worden ze door het zonlicht dat op het Grand Palais valt prachtig en continu anders aangelicht. Het is een verbluffend maar oogstrelende ervaring die je op de een of andere manier bij je wilt houden. Grappig om te zien is dat vrijwel iedereen die door de draaideur komt dezelfde stadia doorloopt. Eerst valt de mond open in verbazing, vervolgens grijpt men naar zijn camera en gaat bijna wanhopige pogingen doen om de ervaring vast te leggen om uitendelijk te proberen te duiden wat je nu eigenlijk ziet.
Na deze eerste ervaring wordt de tentoonstelling voortgezet in het eigenlijke Palais en loop je om (de buitenkant van) het kunstwerk heen en zie je pas de echte afmetingen ervan (het geheel is meer dan 35 meter hoog). En waar de vorige Monumenta-deelnemers het Grand Palais slechts als tentoonstellingsruimte gebruikten blijkt nu de ruimte als geheel getransformeerd tot een totaal kunstwerk.
Al met al een feest voor oog en hoofd en omdat de mens – zoals Kapoor zelf terecht stelt – niet beschikt over een adequaat idioom om kunst daadwerkelijk te kunnen beschrijven rest het advies zelf naar Parijs te gaan om de Leviathan zelf te beleven.
Hulde voor de Franse staat die klaarblijkelijk nog wel de ambities en het lef heeft om geld te steken in momumentale kunst van (letterlijk) wereldformaat. Het komt ons daarbij voor dat kunst niet alleen een « hobby » betreft maar dat je als land hiermee een visitekaartje afgeeft en dat het daarnaast ook economische waarde vertegenwoordigt. Een dergelijke grootschalige Parijs-promotie – Kapoor’s werk heeft alleen al in Nederland alle kranten groot gehaald – vertegenwoordigt op zichzelf al een enorme waarde! Het Grand Palais zal voor ons in ieder geval nooit meer hetzelfde zijn en Christo, tja die kan wel inpakken!
