Gezien: Personnes van Christian Boltanski
Waar: Monumenta 2010, Grand Palais, Parijs
Nog te zien tot: 21 februari 2010
Boltanski kreeg net, als Kiefer en Serra, de gelegenheid om een grote installatie te bouwen in het Grand Palais in het kader van de jaarlijkse tentoonstellingsreeks Monumenta.
Bij binnenkomst wordt je direct geconfronteerd met een typische Boltanski-muur van genummerde roestige metalen dossierdozen en je aandacht wordt getrokken door een ritmisch bonkend geluid dat de ruimte vult. Als je om de muur heen loopt ontvouwt zich een boeiend schouwspel. De enorme ruimte van het Grand Palais is verdeeld in vlakken met kledingstukken. Daarachter ligt een enorme berg gebruikte kleding waaruit een grijper telkens een hap neemt, de kledingstukken worden opgetild om ze vervolgens weer naar beneden te laten dwarrelen. Deze actie symboliseert het toeval waarmee leven en dood volgens Boltanski altijd omgeven is.
Wanneer je tussen de vlakken met kledingstukken door loopt valt op dat ze allemaal in dezelfde richting gerangschikt zijn, zodanig dat alles naar de berg gericht is. De hoeken van de vlakken zijn gemarkeerd met stalen palen waaraan zowel luidsprekers als laaghangende tl-lampen gemonteerd zijn. Uit de luidsprekers komen de eerder genoemde ritmische geluiden, die opgebouwd zijn uit honderden verschillende hartslagen.
In het Grand Palais is een wachtruimte ingericht waar bezoekers hun hartslag kunnen laten vastleggen. Deze worden straks gedocumenteerd in Boltanski’s hartslag-bibliotheek in Japan die ergens in het najaar in Japan voor het publiek opengesteld zal worden.
Zoals bijna al Boltanski’s werk roept ook deze installatie bij ons associaties op met beelden van vernietigingskampen en de dood. De ruimtevullende bonkende hartslag en de kou in het onverwarmde Grand Palais dragen versterken het unheimsiche gevoel nog meer.
Echter, volgens Boltanski zelf gaat zijn werk juist over het leven. Hij probeerde juist alles van een leven vast te leggen maar kwam tot de conclusie dat juist dit verzamelen de sterfelijkheid benadrukt. Mensen sterven en alleen de verzamelde beelden en geluiden blijven over.
Boltanski stelt hiermee de grote vragen van het leven aan de orde. Hij betreurt het dat veel hedendaagse kunst, onder invloed van de macht van verzamelaars, te aardig en te decoratief is geworden en onvoldoende kritisch is. Om deze reden is niets van deze en zijn volgende installatie te koop. De stalen palen worden gerecycled en de kleding gaat terug naar het kledinginzameldepots.
Al met al is Personnes een geslaagde tentoonstelling die een logische stap is in het werk van Boltanski en een echte aanrader voor de liefhebber.
