De Ambassade van het Buitenland - een nieuwe bestemming voor de Amerikaanse ambassade in Den Haag
De organisatoren van de Dag van de Architectuur organiseerden in 2005 een prijsvraag om een nieuwe invulling voor het markante gebouw, waar nu nog de Amerikaanse Ambassade in gevestigd is, te bedenken. Pronk van der Meijden nam de uitdaging aan!
De ambassade van de Verenigde Staten ligt momenteel in het centrum van Den Haag. Aangezien deze plek onverenigbaar is met de huidige beveiligingseisen die gesteld worden aan Amerikaanse ambassades zal zij moeten verhuizen naar een andere locatie. Er wordt gezocht naar een nieuwe bestemming voor het huidige gebouw.
Den Haag is de ambassadestad van Nederland bij uitstek. Als men zich afvraagt wat een ambassade nu eigenlijk is blijken er veel antwoorden mogelijk. Naast zaken als de formele vertegenwoordiging van een buitenlandse mogendheid luidt een van de mogelijke antwoorden: een stuk buitenlands grondgebied in het binnenland. Het is als het ware een stukje Verenigde Staten in het centrum van Den Haag. Als zodanig zijn ambassades dus bijzondere en interessante plekken. Hier wordt de buitenkant binnenland en de binnenkant buitenland. Ambassades worden dan ook soms als vrijplaatsen gebruikt, een plek waar de binnenlandse jurisdictie niet geldt.
Nederland heeft in de wereld een zekere naam en faam als tolerant en gastvrij land. Toch hebben we in Nederland een al dan niet gepercipieerd probleem met buitenlanders die graag in ons land willen verblijven maar die om wat voor reden dan ook het verblijf in ons "binnenland" ontzegd wordt. Deze groep is het beste te beschrijven als zijnde defacto binnenlanders maar dejure buitenlanders.
De Ambassade van het Buitenland
Waar de Amerikaanse ambassade nu nog een stukje specifiek "Amerikaans" buitenland is, beoogt ons voorstel om het gebouw de status van "Buitenland" te laten behouden. Het verliest dus de status van Amerikaans grondgebied maar behoudt de status buitenland. Door het als generiek buitenland te bestempelen ontstaat hiermee een plek/plaats waar buitenlanders, die naar "het buitenland" terug moeten, een verblijfplaats kunnen vinden. Zij bevinden zich dan enerzijds feitelijk in "het buitenland", maar kunnen wel blijven participeren in de binnenlandse samenleving. Het sluit dus perfect aan bij hun status van dejure buitenlanderen defacto binnenlander.
Het gaat hierbij om drie groepen. Ten eerste de personen die al geruime tijd in Nederland verblijven, zich de taal en cultuur eigen gemaakt hebben en die een plek in hun eigen functioneren hebben gegeven. Daarnaast is er een tweede groep waarvoor het evident "levensgevaarlijk" is om naar hun eigen specifieke buitenland terug te keren. Verder bestaat er een laatste groep waarvan het specifieke buitenland onbekend of onzeker is.
De Ambassade van het Buitenland biedt een oplossing aan alle drie de groepen. De eerste groep krijgt de tijd en mogelijkheid om verder te voldoen aan de formele eisen die verbonden zijn met een aanspraak op het verblijf in het binnenland (zij kunnen dus ook dejure binnenlander worden). De tweede groep kan in dit generieke buitenland betere tijden afwachten tot het moment dat zij weer veilig naar hun eigen specifieke buitenland terug kunnen. De derde groep verwerft met de Ambassade van het Buitenland een eigen binnenland. Als generieke (e.g. niet-specifieke) buitenlanders is een generiek buitenland immers hun enig mogelijk specifieke binnenland.
Conclusie
Indien het huidige amassadegebouw "Ambassade van het Buitenland" wordt, biedt het in de eerste plaats een oplossing voor de buitenlandse binnenlanders ten aanzien van hun binnenlands verblijf. Daarnaast verlost het de overheid van een slepend en in aanleg onoplosbaar probleem.
Kristallisatiepunt voor culturele uitwisseling
Met de vorming van een generiek buitenland ontstaat ook direct een kristallisatiepunt voor culturele uitwisseling. Waar cultuur als gevolg onder meer van de globalisering een steeds algemener karakter krijgt, onstaat een plek waar in rust en met de benodigde aandacht kennis genomen kan worden van de culturele "biodiversiteit" die in toenemende mate onder druk staat.
Waar buitenlanders als onderdeel van inburgering kennis opdoen van specifieke binnenlandsheden (van Sinterklaas tot het spoorboekje) kunnen in De Ambassade van het Buitenland binnenlanders kennis opdoen van buitenlandsheden. Dit zou als een soort uitburgeringsproces beschreven kunnen worden. Op deze wijze worden echte stappen gezet richting de gewenste sociale cohesie wat effectiever lijkt dan het nu gehanteerde eenrichtingsinburgeringsconcept. Hierbij is dus de sociale cohesie het doel en in- en uitburgering het middel in plaats van, wat nu zo lijkt te zijn, de inverse hiervan (e.g. inburgering als doel).
Concrete veranderingen
Het gebouw zal in overleg met de toekomstige gebruikers ingericht worden op basis van de huidige indeling. De buitenkant blijft intact, behalve dat er een bord op de gevel komt en een symbolisch wachtershuisje met slagboom voor de ingang.
© PetraH 2005
