Waar: CBK Rotterdam
Gezien: zondag 2 oktober 2011

Afgelopen zondag (2 oktober 2011) was de laatste dag van ‘Another Dimension’, een tentoonstelling in het CBK Rotterdam van werk van ontwerpers die de grenzen opzoeken van 3D design en productie. Gastcurator Zelda Beauchampet had daarvoor een aantal bijzondere projecten geselecteerd van nationale en internationale ontwerpers die de techniek van 3D printing gebruiken om een nieuwe impuls te geven aan design.

Er kan in elk  geval genoegzaam vastgesteld worden dat de wereld van 3d printing bepaald niet stil gestaan heeft sinds we er 3 jaar geleden over schreven en nu echt voldoende volwassen geworden is om mainstream ingezet te worden. Zo zijn de bij de CBK aanwezige zelfbouw-printers (zoals de Ultimaker bijvoorbeeld) zo ver doorontwikkeld dat deze apparaten door iedereen – na een klein beetje studie – te gebruiken zijn. Ook komt er meer en meer “bedienbare” 3D programmatuur die het designers mogelijk maakt deze systemen ook goed uit te nutten zonder eerst een halve programeercursus te moeten volgen.

De tentoonstelling was als zodanig geslaagd en gaf een goed overzicht van de verschillende wijzen waarop 3d printing ingezet wordt voor het creëren van objecten, uiteenlopend van het gebruik van industriële printerfaciliteiten zoals het “weefsel” van FOC via de “bouwpakket Ultimaker printers” tot de zandobjecten uit de zelfgebouwde 3d-printer op zonnekracht van Markus Kayser.

In het kader van de afsluiting van deze tentoonstelling was er een talkshow georganiseerd rondom het thema 3D printing. Onder leiding van Zelda Beauchampet werd naast het fenomeen 3D zelf gesproken  over de gevolgen van deze disruptieve technologie en de gevolgen ervan, niet alleen voor de designwereld zelf maar ook met oog voor de maatschappelijke gevolgen. De panelleden Peter Troxler, Joris van Tubbergen en Baschz gaven elk vanuit hun eigen perspectief (journalist, 3D printer hacker/ontwerper en kunstenaar) hun mening over 3D printing in het algemeen en de nieuwe vragen die deze techniek met zich meebrengt op gebieden als Open Design, de rechtenproblematiek, technische mogelijkheden en de rol van de designer in de keten ontwerpen – maken – vermarkten.

Er was met name veel discussie over de wijze waarop ontwerpers in de toekomst hun geld zouden kunnen verdienen want de ontwerpen voor 3D printing zijn in feite gewoon (digitale) bestanden waarvan we ondertussen weten, dat deze met technische middelen niet te beschermen zijn. In het verleden was dit geen issue omdat er een de-facto monopolie op productiemiddelen bestond die nu door het 3D printen langzaam geslecht wordt. Het is in elk geval een tweesnijdend zwaard: de ontwerper verliest enerzijds de ‘natuurlijke’ bescherming van zijn producten maar anderzijds ook de afhankelijkheid van de productiemaatschappijen die nu (nog) de (bescheiden) marge voor de ontwerpers bepalen.

Al met al een goede inhoudsvolle discussie die (niet verrassend) natuurlijk geen echte antwoorden op deze vragen  kon geven, het onderwerp is namelijk zo vers en de implicaties in aanleg zo verstrekkend, dat het schier onmogelijk is de gevolgen van een en ander te kunnen overzien. In zoverre was de discussie ook meer een catalysator voor de meningsvorming dan iets anders.

Al met al een boeiende middag met een fascinerend onderwerp over een aanstormend fenomeen waarbij we ons heel goed realiseren dat Alan Kay’s: “the best is yet to come“ de ontwikkeling het beste omschrijft.

—
Shameless plug: er is ook (nog?) een WCCV expositie te zien op de WC bij het CBK Rotterdam ten behoeve van het Pronk van der Meijden CV.